Một năm nay không lụt, trùng mùa, chúng tôi mua bò về nuôi mập ú. Đọc tới đây, chắc có bạn cười khẩy cho rằng chỉ có một câu phương ngôn con nít cũng biết, việc gì phải làm lớn chuyện như thế. Rút cuộc, một năm sau tôi mới nhận thấy một sự thực hiển nhiên, để rồi cụt hứng và phẫn uất.
Nã Phá Luân có đủ những cái mà người thường mơ tưởng: danh vọng, uy quyền, của cải - vậy mà ông nói khi ở đảo Saint Hélène: "Trong đời tôi, không có được tới sáu ngày sung sướng". Thường thường mỗi tuần tôi đi xe ô tô buýt từ nhà đến San Francisco để mua bán lặt vặt. Lại hỏi một bác sĩ chuyên muôn trị mắt, ông mới hay cái sự thật đau đớn này: ông sắp đui.
Bạn có thấy rằng sau vài giây như vậy, những gân trong mắt bắt đầu tuần lệnh bạn không? Bạn có thấy như có một bàn tay vô cùng êm dịu nào vuốt ve cho nó hết căng thẳng không? Vậy chỉ trong một phút, bạn đã biết được cả cái bí quyết về nghệ thuật nghỉ ngơi rồi đấy. Bạn có thể đóng góp những số tiền nhỏ để bảo hiểm về mọi thứ tai nạn được. Khi có người hỏi ông đã biết bị phá sản chưa, ông trả lời: "Vâng, tôi có nghe nói như vậy" và tiếp tục dạy học như thường.
Bốn năm sau, thi hài cô được chở về Anh và nhà thờ Westmister Abbey đã làm lễ cầu hồn. Tôi tự nhủ: "Cứ cho là chiếc tàu này sẽ nổ tung lên thì đã làm sao? Ta sẽ chết tức tốc, có hay trước gì đâu? Chết cách đó giản dị quá, ờ, còn hơn là chết vì nội ung nhiều. Cứ xem Nga hoàng Catherine chuyên chế làm vậy mà cũng chỉ cười khi người bếp nấu hư một món ăn, huống hồ là chúng ta.
Còn câu văn mà chàng đọc được mùa xuân năm 1871, câu văn đã giúp chàng quẳng được gánh lo trong đời chàng là: "Những công việc ở ngày trước mặt ta phải coi là quan trọng nhất, và đừng bận tâm tới những công việc còn mờ mờ từ xa". Vì ưu sầu tai hại như vậy, cho nên nếu tôi giúp bạn trừ được 10% nỗi ưu sầu của bạn thôi, bạn cũng đã thích rồi chứ?. Ta nên nhớ rằng lòng biết ơn là một đức tính cần phải được bồi dưỡng; vậy muốn cho con cái ta có đức tính ấy, chúng ta phải làm gương cho chúng.
Nhờ kinh nghiệm ấy, tôi thấy rằng nếu bạn và tôi, muốn khỏi mang nợ và khỏi lo về tiền nong, chúng ta phải theo phương pháp của các hãng buôn: lập một quỹ chi tiêu và quyết chỉ chi tiêu theo số dự định. Một trong những nhà bệnh thần kinh danh tiếng nhất ở Anh, ông J. Lúc đó tôi dường như ở một con đường cùng, đứng trước cửa m ti mở sẵn.
Rồi đây, hai chục năm nữa, có lẽ bạn và tôi, chúng ta cũng sẽ dùng những tĩnh từ ấy để tả cái thằng bây giờ của chúng ta. Tôi xin Ngài cho tôi nuôi nổi vợ con tôi. Khi viết chương này, tôi nhận được bức thư của một ngườiđàn bà mạt sát Đại tướng William Booth, người lập ta "đạo binh [31] tế độ lầm than".
Nỗi ưu tư, bộ thần kinh căng thẳng và những cảm xúc hỗn loạn là ba nguyên nhân chính của sự mệt nhọc. Nếu bạn muốn thư thái tinh thần, muốn có hạnh phúc, bạn hãy thử áp dụng nguyên tắc này: Nửa thế kỷ sau, trong bản in năm 2001của NXb Văn hóa (tạm gọi là bản 2001), và đoạn trích ở trên được in ở bìa sau.
Ta tự chỉ trích và nghiêm khắc với ta đi. Trong một năm, ông để cho y sĩ mổ mắt mộng 12 lần, hy vọng sẽ khỏi bệnh. Dù không tiền trả chủ khách sạn, tôi cũng sung sướng.
Mỗi khi sắp phí đời sống của bạn vào những ưu phiền thì xin bạn hãy ngừng lại và tự hỏi ba câu dưới đây: "Rán vui vẻ coi thường một tình thế phải tới". Thí nghiệm nhiều lần và sau cùng thấy chắc chắn rằng nếu chịu bỏ thêm chừng 5.