Điều tôi bàn ở đây căn cứ vào sự so sánh tâm lý bạn trai với tâm lý bạn gái coi cái nào hướng nội hay hướng ngoại nhiều hơn. Bạn có cười nôn ruột chưa, mà hầu hết bạn trai qua thời thiếu thanh niên đều mắc ít nhiều chứng na ná như vậy. Tiếc thay nhiều cha mẹ lo mưu sinh, thầy giáo mắc lo trí dục để lắm bạn trai sống cô đơn với nguồn tâm sự lênh lánh của mình.
Bạn gái nào không hiểu ái tình bạn trai lắm lúc tưởng bạn tình của mình lãnh đạm, thay lòng đổi dạ mặc dầu kẻ nầy đang say mê họ. Lớn bao nhiêu không biết nhưng họ tin ngày mai của họ dài như chân trời. Tôi thấy có nhiều cha mẹ thấy con trai làm lỗi chưởi ong óng khi có kẻ lạ trước mặt họ.
Tất cả những tâm tình lo âu trên làm cho tâm hồn bạn trai tuổi dậy thì đã xao xuyến lại xao xuyến hơn. Người bạn trai bắt đầu yêu và lý luận. Tâm hồn biến đổi lúc nào không hay.
Vì có những thứ tâm giao nói trên, nên tình tâm giao nhiều khi bị nghi ngờ. Nhưng bản chất củatính nầy là duy nhất . Tôi biết vậy nên, thưa em, nào có dám mở rộng cửa yêu đương sợ lạc vào đó những nhơ bợn làm bẩn đi gót chân người mà Tạo hóa bắt tôi trao xương đổi thịt, sợ không xứng đáng nơi mà tôi sẽ tiếp tay Tạo hóa gởi dòng máu của tôi, đưa ra đời một con người mà trong đó hình ảnh tôi và em.
Bao nhiêu điều bí mật vì tín nhiệm nông nỗi bạn mắc phải lúc yêu đương cho người tình cũ, họ lôi ra bán rao tiếng xấu bạn. Tôi biết một vài nam sinh nọ vì oán giận thầy giám thị mà không biết làm sao trả thù, lợi dụng lúc dọn đồ ăn sáng cho thầy giám thị, họ đi tiểu trong bình cà phê. Nam thanh thân nhau quá từng hai người sẽ có những tâm tình bất lợi cho đức thanh khiết.
Đời sống hướng hạ của họ không bao giờ có tín ngưỡng cao cả vì sa lầy trong tội ác. Thế là hôn nhân bị đình chỉ, đợi chờ. Người ta thấy họ vô tình tố cáotính dâm đãng của mình bằng những câu chuyện dâm tình, những lối ăn nói tục tĩu, những cách tiêu khiển như hút thuốc lá, á phiện toàn những thứ thỏa mãn cảm giác bị kích thích quá độ.
Phải nhận chân giá trị mình. Phải nhận chân giá trị mình. Họ ghét thinh lặng và bóng tối vì những thứ nầy là bạn của suy nghĩ mà họ thì ưa hiểu biết bằng ngũ quan.
Hãy nghe tiếp Bác sĩ O. Qua buổi tiền thanh niên rồi, bạn trai hay mắc tật hơi buồn cười nầy là vẫn ưa sự hợp lý song hễ hở môi là không lý luận mà lý sự. Yêu đương vả lại không phải là mua bán sản vật nên không bảo đảm được bằng văn kiện.
Lúc dậy thì cơ thể bạn trai đang tiến đến thành thụ thì tinh thần của họ cũng tiến đến già giặn. Ơû trên có chỗ tôi nói họ mơ mộng. Lúc ấy người lớn nói điều gì nghịch lý, người ta thấy trên gương mặt họ không phải sự hờ hửng mà cặp mắt nghi ngờ và coi chừng họ chất vấn vì thắc mắc.
Họ cảm thấy sự hiện diện của bạn gái là một đòi hỏi thầm kín của tâm hồn họ, một tâm hồn thèm khát niền an ủi, sự khuyến khích, ủy lạo. Cho đặng việc sáng tạo của Ngài tiếp tục mà không cần phép lạ bất ngờ mà vẫn huyền bí, Ngài gieo trong tâm khảm nam nữ nhu cầu bổ túc nhau. Khủng hoảng nầy nguy hiểm nhất trong các cuộc khủng hoảng tâm lý bạn trai.