Nện trân châu của kẻ mình ghét để trả thù chuyện cũ

Bài học lịch sử mà nhiều người không học được là khi công ty bị định giá quá cao so với giá trị kinh tế dài hạn, như vẫn thường xảy ra trong một thị trường giá lên, thì bất cứ thay đổi nào trong ngọn gió hy vọng cũng sẽ làm giá cổ phiếu rớt thảm hại và cuốn đi toàn bộ những nhà đầu tư nào đã trả giá quá cao. Điều này có nghĩa là lương bổng cao hơn, cơ hội tăng lương thăng chức nhiều hơn khi bạn làm tốt công việc. Triết gia người Anh thời Trung cổ và tu sĩ dòng Franciscan William xứ Ockham (sống trong khoảng 1285 - 1349), được gọi thân mật trong giới học thuật là Billy Occam, đã đưa ra ý tưởng rằng cách giải thích đơn giản nhất thường là cách giải thích tốt nhất.

Đó là tất cả những gì tôi đang cố gắng làm. Warren tin rằng những người con được thừa hưởng của cải quá lớn từ gia đình thường có khuynh hướng không làm gì cả, ông cũng tin rằng xã hội sẽ không được hưởng lợi từ một giai cấp thượng lưu tạo dựng của cải nhờ thừa hưởng, ông tin rằng một đất nước chỉ thịnh vượng khi xã hội được tạo dựng từ những người có tài thực sự, và người ta nhận được thù lao từ . Còn đối với những người chỉ làm theo số đông — thường thì họ phải dành thời gian ngồi gọt đất khỏi gót giày.

Tốt hơn cả là bạn hãy tìm một công việc mình yêu thích. Chúng còn là chiếc kim chỉ nam giúp tôi biết phải tập trung chú ý vào những công ty nào và chọn thời điểm thích hợp nhất để đầu tư. Nếu một công ty kiếm được 10 triệu đôla một năm và bạn mua lại với giá 100 triệu đôla, như vậy giá bạn trả là 100 triệu và giá trị bạn nhận là 10 triệu một năm.

Sau khi bắt đầu thương lượng, bạn có thể hạ giá bán hay tăng giá mua, nhưng rõ ràng muốn làm ngược lại là điều không tưởng. Thử nhớ lại vụ Enron, ngoài ra còn nhiều nữa . Ớ đây Warren đang nói về lần đầu phát hành cổ phiếu hay trái phiếu ra công chúng của một công ty thông qua ngân hàng đầu tư.

Điều này đến không phải bằng cách nghe theo số đông, mà phải tìm ra những cổ phiếu mà Wall Street hôm nay còn bỏ quên nhưng ngày mai sẽ tranh nhau mua lại. Nếu người môi giới của bạn khuyên bạn nên bán số cổ phiếu anh ta mới vừa tư vấn cho bạn mua hồi tháng trước bởi vì tình hình thị trường đã thay đổi, thì anh ta có vẻ như không phải ảo tưởng - anh ta chỉ không trung thực mà thôi. Nếu có nhà tư vấn tài chính nào cố gắng thuyết phục bạn nên đa dạng hóa danh mục cổ phiếu, nghĩa là họ không biết họ đang làm gì khi nói đến đầu tư và họ đang muốn bảo vệ bạn khỏi sự ngu ngốc của họ.

Bài học là hãy tập trung vào những gì mình biết để không bị đánh giá ngu ngốc, và nhờ đó biết đâu bạn có thể trở thành người siêu giàu có, mặc dù ngay cả bạn không biết đọc biết viết. Và thay vì dùng tiền của mình để trải nghiệm những việc táo bạo trong cuộc sống, bạn cuối cùng chỉ chăm chăm làm sao kiểm soát tài sản của mình khỏi bọn gia nhân, luật sư, kế toán, hay những người được gọi là quản lý tiền bạc, những người đang cố hết sức mình giúp bạn chuyển tiền từ túi của bạn sang túi của họ. Warren vẫn luôn nói rằng khí chất cần thiết nhất để đầu tư giỏi là biết tham lam khi người khác sợ hãi và sợ hãi khi người khác tham lam.

Trong vòng 100 năm qua, Coca- Cola đà trải qua hàng chục nhà quản lý, có người vĩ đại nhưng cùng có người không, dù vậy nó vẫn là một công ty tuyệt vời. Warren luôn bỏ qua những đợt thị trường giá lên do đầu cơ kể từ khi ông bắt đầu sự nghiệp đầu tư. Sau khóa học ở Columbia, Warren đến làm việc cho công ty đầu tư của Graham tại Wall Street, và kết thúc câu chuyện này là những gì kết tinh nên các huyền thoại tài chính.

Thế nào là tình hình thuận lợi? Một thị trường đang có chiều huớng suy giảm, một ngành công nghiệp suy thoái, một sự kiện đột biến không hủy diệt hoàn toàn một thực thể kinh doanh vĩ đại, một vụ bán đổ bán tháo - đây là những yếu tố tạo nên những tình huống đôi khi khiến cổ phiếu của những công ty vĩ đại được bán với giá cực kỳ thấp. Không phải họ không tin tưởng rằng điều này sẽ mang đến tưởng thưởng xứng đáng; vấn đề là nếu như vậy thì người môi giới sẽ không được hưởng gì cả. Và trong một hành động cực kỳ điên rồ không thể lường trước, họ không chỉ tiêu tán toàn bộ số vốn của các nhà đầu tư mà còn gần như làm tê liệt toàn bộ hệ thống tài chính của đất nước.

Sự tin chắc được dựa trên những gì bạn biết sẽ xảy ra trong tương lai; niềm tin chỉ dựa trên những gì bạn hy vọng sẽ xảy ra. Hiểu rõ về những gì bạn đang đầu tư là con đường duy nhất để loại bỏ rủi ro. Wall Street kiếm tiền nhờ năng động.

Đây là cách Warren kiểm tra liệu ông có thật sự hiểu rõ một công ty trước khi đầu tư vào nó. Như Woody Allen đã từng nói: Người môi giới giao dịch chứng khoán là người đầu tư bằng tiền của người khác cho đến khi số tiền này bốc hơi hoàn toàn. Tiền bạc, ở một mức độ nào đó, có thể đưa bạn đến với những môi trường thú vị hơn.