Nếu cái giá tổng cộng là quá cao so với một công ty, thì giá của một cổ phiếu thôi cũng là quá đắt. Khi nhân cách hóa cổ phiếu, tư duy tình cảm sẽ lấn át tư duy lý trí. Tôi có một người bạn mất hai mươi năm để đi tìm người đàn bà hoàn hảo của cuộc đời mình; nhưng không may là khi anh ta tìm được cô ấy, anh ta phát hiện ra cô ấy cũng đang đi tìm người đàn ông hoàn hảo của đời mình.
Một ví dụ có thể được xem là nổi tiếng nhất là khi ông tham gia cùng Capital Cities mua lại kênh truyền thông ABC. Khi sử dụng tiền vay mượn, những gì có khả năng tiêu tan thường sẽ tiêu tan. Không dễ gì có cơ hội cho nhà đầu tư kiếm được giá hời.
May mắn cho ông là thị trường chứng khoán có tầm nhìn khá hạn hẹp và thường bỏ qua cơ cấu hoạt động của doanh nghiệp trong dài hạn, và vì vậy thị trường chứng khoán thường không định giá chính xác một công ty vĩ đại. Trong cuộc chơi đầu tư bạn sẽ nhận lại được nhiều nếu khăng khăng tuân theo nguyên tắc và kiên nhẫn trong việc chọn lựa công ty để đầu tư. Tôi không kiếm được tiền từ quá khứ.
Nguyên lý nổi tiếng đã giúp ông tránh không đầu tư vào các công ty công nghệ cao - ông không hiểu họ đang làm gì. Chính vì vậy ông vẫn tiếp tục lái chiếc xe Beetle cũ mèm ngay cả sau khi ông đã trở thành triệu phú. Mối quan hệ trong kinh doanh cũng giống như những mối quan hệ cá nhân - bạn phải bắt đầu bằng cách thể hiện sự quan tâm của mình đến người khác, tìm hiểu xem nhu cầu của họ là gì, bởi vì rõ ràng chúng ta phải làm thỏa mãn những nhu cầu này.
Nếu bạn mua vào dựa trên tiên đoán đầu cơ và vẫn cứ nắm giữ khi giá rớt, bạn cứ nhìn vào gương là thấy ngay hình ảnh của một kẻ ngu ngốc. Như Woody Allen đã từng nói: Người môi giới giao dịch chứng khoán là người đầu tư bằng tiền của người khác cho đến khi số tiền này bốc hơi hoàn toàn. Đây là cách ông thu hút được những tài năng giỏi nhất, thông minh nhất trên thế giới.
Tình trạng này đương nhiên tạo ra nhiều cơ hội cho những người biết định giá trị dài hạn của doanh nghiệp. Để kiếm tiền từ trò chơi đầu tư, bạn cần phải tin chắc, nghĩa là bạn cần biết rõ việc mình đang làm. Trong thế giới kinh doanh mọi việc lúc nhìn lại đều hoàn hảo.
Hãy nhớ lại, ông chỉ mua những công ty không được ưa chuộng tại thời điểm hiện tại, và ông cần phải biết rõ về cơ cấu kinh tế tiềm ẩn để xác định tương lai cho nó. Warren đã mua hàng tấn cổ phiếu của công ty này và bán lại sau đó vài năm với tỉ lệ sinh lợi hàng năm cao hơn 20%. Các trường kinh doanh khen ngợi những hành vi phức tạp, khó khăn thay vì cổ vũ hành vi đơn giản; nhưng chính hành vi đơn giản mới hiệu quả hơn.
Chúng ta đã chứng kiến những trường hợp này xảy ra trong thực tế - một sản phẩm chất lượng mà chúng ta đã quen sử dụng, bỗng nhiên nhà sản xuất hạ thấp chất lượng, thế là chúng ta thôi sử dụng và chuyển sang một sản phẩm khác. Một công ty vĩ đại sẽ mang lại kết quả vĩ dại bất kể ai đang điều hành, và một công ty yếu kém sẽ chỉ mang lại kết quả tầm thường cho dù họ có trong tay nhà quản lý giỏi nhất. Mặc dù rút ra là một hành động đau lòng, cuối cùng thì rời cuộc chơi từ bây giờ để ngăn chặn thêm mất mát sẽ có lợi hơn là đợi đến khi tất cả chỉ còn con số không.
Nhà quản lý quỹ được thuê để đặt cược trên những cổ phiếu sẽ tăng giá trong vòng ba hay sáu tháng, không quan tâm đến cơ cấu kinh tế dài hạn của công ty bằng xu hướng dao động về giá. Nhưng mỗi loại cổ phiếu là một cuộc chơi khác nhau, có tỉ lệ rủi ro khác nhau, thay đổi tùy theo giá cổ phiếu, vì vậy bạn nên kiên nhẫn đợi đến khi thời vận nghiêng về phía bạn, mức độ an toàn chấp nhận được, và đánh cược thật lớn. Những nhà đầu tư mới tham gia thị trường thường nghĩ rằng cách chơi duy nhất là phải bám vào số cố phiếu mà họ vừa mới thua lỗ, giống như khi chơi mãi một trò trong sòng bạc, với hy vọng thời vận thay đổi.
Tôi luôn ngạc nhiên khi thấy nhiều người có chỉ số IQ cao nhưng chỉ biết nhắm mất bắt chước người khác. Để biết được liệu công ty có cơ cấu kinh tế tiềm ẩn từ tốt đến tuyệt hảo, nhất thiết phải hiểu rõ về nó. Đây là một điều không hay trong đầu tư.