Tuy nhiên, nếu có tấm bản đồ tuyến được chỉ ra những con đường, mật độ giao thông, và bề mặt tự nhiên của con đường, sẽ dễ dàng hơn để mọi người lựa chọn được con đường tốt nhất. Tuy nhiên, điều khó nghĩ ở đây là: khi nào thì chúng ta tuân theo khuôn mẫu cũ và khi nào chúng ta thoát ra khỏi khuôn mẫu đó. … Chúng ta đang sử dụng thể thức tư duy bản đồ chứ không phải thể thức tư duy tranh luận.
Khi mọi người chuyển sang sử dụng chiếc mũ vàng tư duy, đó là khoảng thời gian cho các ý kiến xây dựng và phát sinh các ý tưởng mới. Mọi người trong nhóm bắt buộc phải mang cùng một chiếc mũ. Thật sai lầm khi chúng ta cho rằng sự tiến bộ được nảy sinh dựa trên sự phân tích thông tin và sự suy luận lôgíc.
Nếu chúng ta có được một người chỉ đạo- chủ trì- như vậy, người này sẽ tập hợp các ý tưởng đưa ra bởi lối tư duy mũ xanh. Tư duy thường diễn ra theo xu hướng trôi giạt, bàn tán dông đài và phản ứng lại với những gì xảy đến tại từng thời điểm. Cũng có thể là người chủ toạ là một người mà bản thân người này không có đầy đủ kỹ năng cụ thể trong giám sát tư duy.
Liệu có cách nào khác để ý tưởng này cũng giúp chúng ta tiết kiệm như vậy? Chúng ta sẽ xem xét bây giờ hay để sau? Khi sử dụng chiếc mũ xanh, mọi người được khuyến khích đưa ra những ý kiến, dạng như: “Chúng ta có thể làm điều này, hoặc điều này, hoặc điều này”. … Bởi vì không ai muốn làm việc vào ngày nghỉ nên có gợi ý rằng chúng ta nên thuê những công nhân chỉ làm cố định vào thứ bảy và chủ nhật.
Nói đến lối tư duy chiếc mũ đỏ, chúng ta đang nói đến một cách lối tư duy chỉ bao gồm những cảm xúc, tình cảm và những suy nghĩ không thiên về lý trí. Bởi như tôi đã nói trong lời giới thiệu với những luồng suy nghĩ khác nhau, bộ não có được những mức độ nhạy cảm khác nhau. Những cuộc họp của người Nhật không diễn ra theo kiểu đạt được sự nhất trí.
Chúng ta nên chú trọng vào điều gì để tư duy. Tình hình đã quá căng thẳng và cả hai bên sẽ không ai chịu từ bỏ quyết định của mình. Tại thời điểm kết thúc, tất cả các quyết định đều thực sự là “chiếc mũ đỏ”.
Vai trò của mũ xanh da trời là tóm tắt những suy nghĩ đã được trình bày, chứ không phải tranh luận xem phương án thay thế nào phù hợp hơn. Cảm xúc sẽ phá rối tư duy của chúng ta, hay nó chính là một phần của tư duy? Đôi khi, trong những cuộc họp, mọi người nên dùng chiếc mũ đỏ tại thời điểm bắt đầu để nghe cảm xúc của mọi người, và tại thời điểm kết thúc để xem lại liệu mọi người đã có cảm nhận khác về sự việc.
Tuy nhiên, chú ý kỹ lưỡng tới việc dựng khung mà trọng tâm của câu hỏi cũng là một khía cạnh quan trọng của tư duy mũ xanh da trời. Tôi không muốn anh suy đoán mà hãy sử dụng chiếc mũ trắng và nói cho tôi biết chúng ta sẽ thu được điều gì nếu chúng ta hạ giá vé chuyến bay qua Đại Tây Dương xuống còn 250 đô la. Nhưng phần lớn sự việc xảy ra đều mang tính xác suất.
Chiếc mũ đỏ được sử dụng lúc này nhằm để mọi người nêu tên cảm xúc của mình về những lựa chọn có thể. Chúng ta không thể lúc nào cũng chắc chắn rằng những nhận xét của chúng ta tuân theo đúng loại mũ tư duy đó. Các bạn nên nhớ là tôi nhấn mạnh đến cụm từ "cuối cùng".
Tôi đã biết những minh chứng cụ thể về điều này. Lý do đầu tiên đó chính là do từ sáng tạo có nghĩa quá rộng và mơ hồ, như tôi đã nêu trong phần chiếc mũ vàng. Sẽ chẳng có điểm dừng sáng tạo trừ khi bạn chọn lựa để đưa ra chúng.