Khi có ái tình can thiệp, não tưởng tượng của bạn trai không thua bạn gái. Cho những bạn không có cơ hội đọc quyển ấy hay đã đọc mà không đủ thì giờ toát yếu, tôi ghi lại ở đây vài đại cương. Những yếu tố thu hút ái tình của họ là hình dáng thướt tha.
Họ thinh lặng nhưng tâm hồn họ nổi sóng gió. Bạn thấy khó hiểu? Tôi xin tự giải thích. Một bên vô định hướng về đời sống, một bên nhận thức cứu cánh của nhân loại cách rõ rệt.
Vì lý do giáo dục nên tôi xin ông thôi hợp tác thì các nữ sinh ấy khóc như có tang, trong bè bạn khác mừng vì khỏi khổ vì những thói quen chướng mắt trái tai của ông ta. Và trong hôn nhân là việc cao cả của Thượng đế sáng lập, có tính chất vĩnh cửu, hai tâm hồn phối hiệp nhau: tình yêu đã làm cho hai thể xác gần gũi nhau, do đó một mầm sống bắt đầu tượng thai, lớn lên trong cung lòng của người mẹ và sau chín tháng ra chào đời. Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát.
Bạn gái thua hẳn họ về cuộc sống tinh thần nầy. Hỡi bạn trai mà cho gia đình bạn là hy vọng, mà cho quốc gia bạn là rường cột, hỡi bạn, xin bạn hãy phát họa ngay một chương trình giáo dục nhân xã cho bạn. Tôi đã không tiếc lời khen bạn trai là tốt bụng.
Hồi lúc thụ giáo, quý vị tôi thấy nhiều vị la rầy nữa và vẫn có ký túc sinh thay vì súc miệng bằng nước thì súc miệng bằng bánh mì và chuối già. Mấy anh mấy chị, ai không biết ghét họ, nói họ là hỗn mỗi khi nói gì họ sân si, chống chỏi. Trong lãnh vực tình ái, trong các sự nghiệp to cần xây đắp với họ, bạn gái lại cần thận trọng tìm hiểu họ hơn để thoát khỏi những thất bại đáng tiếc vì hiểu lầm mà về sau khi hai bên kịp hiểu nhau là đã muộn.
Nhưng tự nhiên từ cử chỉ đến ngôn phong họ tỏ ra uy quyền. Cầu xin Thượng đế cho tìm được người bạn tâm giao lý tưởng để giúp nhau làm nên trên đời. Mấy khi tinh thần họ xuống dốc, đừng ai bàn với họ lý tưởng, chương trình, tương lai.
Họ cho cha mẹ không hiểu họ rõ ràng. Thời gian ưu sầu, thương tiếc trôi qua trong lòng thu vô hạn của Désirée. Tôi gặp nhiều bạn trai có luôn gương trong túi.
Tôi chủ trương quả quyết ái tình, nhục tình của đàn ông, trong đó có bạn trai tự bản chất bạc như vôi. Thí dụ tôi dẫn ra đây nói lêntính vô tư cao cả của bạn trai. Le Presbytre để gởi bạn trước khi tôi bàn với bạn cái hậu quả của buồn sầu buổi thanh xuân là sự xuống tinh thần: Ta được đời sống không phải để rơi lụy mà để sống cường tráng.
Nhiều người bị họ ghét chỉ tại vì đến bàn chuyện với họ, kể cả lúc kẻ nầy có việc cần, có việc ích lợi cho họ. Còn bạn gái đối với bạn trai nên tỏ thiện chí tìm hiểu lòng thành, tính thẳng của họ. Nhưng tâm hồn ấy tôi thấy có thể thành công to mà cũng có thể thất bại to.
Thì họ cũng đẹp trai, mập mạp coi bên ngoài khả quan lắm. Đức Giê Su đã nói về họ: Phước thay những kẻ có tâm hồn trong sạch vì họ sẽ được thấy Thượng đế (Mat. Nó chưa pha màu sắc của nhục tình.